Przedsiębiorcy wraz ze wzrostem swojej działalności często zastanawiają się nad zatrudnieniem pracownika. W zależności od tego jakie będą jego obowiązki mogą zaproponować mu różne rodzaje umów. Przedsiębiorcy mają do wyboru wiele rodzajów umów, jednak najpopularniejsze to umowa o pracę, umowa zlecenie oraz umowa o dzieło.
Umowa o pracę to jedna z najczęściej wybieranych umów, jej aspekty prawne opierają się o Kodeks Pracy. Zgodnie z tą umową, pracownik ma prawo do: wynagrodzenia co najmniej minimalnego krajowego (w 2020 roku jest to kwota 2 600 zł brutto), wynagrodzenia chorobowego, płatnego urlopu, uregulowanego czasu pracy. Przy umowie o pracę określone są prawa i obowiązkami zarówno pracodawcy jak i pracownika. Przy zawarciu takiej umowy część składek ZUS, oprócz pracownika, pokrywa także pracodawca. Opłacanie przez pracodawcę składek ZUS to dodatkowy koszt utrzymania zatrudnionego. Poniżej zostały przedstawione wydatki pracodawcy związane z zatrudnieniem pracownika na podstawie umowy o pracę przy zatrudnieniu pracownika z wynagrodzeniem na poziomie 2 600 zł brutto.
Całkowity koszt pracodawcy = 3 132,48 zł
Wynagrodzenie brutto pracownika = 2 600 zł
Wynagrodzenie netto pracownika = 1.920,62 zł
W powyższych obliczeniach nie zostały uwzględnione składki PPK.
Umowy cywilnoprawne to tak zwane „umowy śmieciowe” i w odróżnieniu od umowy o pracę, regulowane są przez Kodeks Cywilny. Umowy te charakteryzują się niższymi kosztami pracodawcy, dużą swobodą przy wykonywaniu pracy oraz możliwością szybkiego rozwiązania umowy. W ramach umów cywilnoprawnych rozróżniamy między innymi umowę zlecenie oraz umowę o dzieło. Pierwsza z nich – umowa zlecenie - dotyczy wykonania określonej czynności za wynagrodzeniem ustalonym w umowie. Od 2017 roku obowiązuje również minimalne wynagrodzenie za godzinę pracy. W 2020 roku jest to 17 zł brutto. Umowy zlecenie podlegają również pod obowiązkowe składki ZUS - składki emerytalne, rentowe, wypadkowe, zdrowotne zarówno ze strony zleceniobiorcy, jak i zleceniodawcy oraz dobrowolną składkę chorobową zleceniobiorcy. Pracownik może być zwolniony z niektórych składek pod pewnymi warunkami, jak na przykład zatrudnienie zarówno na podstawie umowy o pracę oraz umowy zlecenie z innymi pracodawcami. Poniżej zostały przedstawione wydatki pracodawcy związane z zatrudnieniem pracownika na podstawie umowy zlecenie przy zatrudnieniu pracownika z wynagrodzeniem na poziomie 2 600 zł brutto.
Całkowity koszt pracodawcy = 3 132,48 zł
Wynagrodzenie brutto pracownika = 2 600 zł
Wynagrodzenie netto pracownika = 1 910,62 zł (z ubezpieczeniem chorobowym) / 1 964,59 zł (bez dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego)
W powyższych obliczeniach nie zostały uwzględnione składki PPK, oraz założono, że jest to jedyny przychód pracownika.
Drugą omawianą umową jest umowa o dzieło, inaczej nazwana „umową rezultatu”. Przedmiotem umowy jest wykonanie określonego dzieła w zamian za wynagrodzenie ustalone w umowie. Przy umowie o dzieło nie ma określonego wynagrodzenia minimalnego oraz umowy o dzieło nie podlegają ubezpieczeniom ZUS. Takie umowy podlegają pod 20% lub 50% koszty uzyskania przychodu. Jeśli zleceniobiorca korzysta z praw autorskich to przysługują mu 50% koszty uzyskania przychodów. Poniżej zostały przedstawione wydatki pracodawcy związane z zatrudnieniem pracownika na podstawie umowy o dzieło przy zatrudnieniu pracownika z wynagrodzeniem na poziomie 2 600 zł brutto.
Przy 20% kosztach uzyskania przychodu:
Całkowity koszt pracodawcy = 2 600 zł
Wynagrodzenie brutto pracownika = 2 600 zł
Wynagrodzenie netto pracownika = 2 246,00 zł
Przy 50% kosztach uzyskania przychodu:
Całkowity koszt pracodawcy = 3 132,48 zł
Wynagrodzenie brutto pracownika = 2 600 zł
Wynagrodzenie netto pracownika = 2 379,00 zł
Pracodawca może wybrać również inne formy zatrudniania jak na przykład: wolontariat, praktykę zawodową lub staż. Coraz większą popularnością charakteryzuje się również samozatrudnienie. Samozatrudnienie oznacza założenie działalności gospodarczej przez osobę fizyczną i nawiązanie współpracy z zleceniobiorcą/pracodawcą. Taką współpracę reguluje Kodeks cywilny.
